Zorg met hoofd, handen en hart

Op vrijdag 11 oktober 2019 organiseerde de Commissie voor ethiek: vorming & intervisie van Zorgnet-Icuro haar 12de symposium ‘Zorg met hoofd, handen en hart’.

De focus lag op wat op de werkvloer als een concrete morele spanning wordt aangevoeld. Namelijk het belang en de samenhang van, maar ook de druk op de drie H’s: hersenen (kennis/wetenschap), handen (praktisch; professie) en hart (bejegening; uniciteit). Variant van de drie K’s: Kennis, Kunde en Kunst. Deze triade zal waarschijnlijk altijd wel wat schuren. 

We behandelen de samenhang van de drie H’s (of de drie K’s, zo u wil) in de zorg vanuit het perspectief van humane en zinvolle zorg en met oog voor de ethische dimensie van deze thematiek: ‘Doen we met ons hoofd / handen / hart de goede dingen en … doen we ze goed?’

Door de steeds verder doorgedreven nadruk op wetenschap, technologie, zakelijkheid, juridisering, professionalisering – die elk ook hun verdiensten hebben in de zorg – maar ook door arbeidskrapte komt het hart van de zorg onder druk te staan. Het gevaar bestaat dan dat het accent te zeer op de twee andere pootjes komt te liggen, met name hoofd en handen. Hierdoor verdwijnt het evenwicht dat bestaat als er ook gefocust wordt op het hart. 

Het soort (onderzoeks)vraag aan de sprekers gesteld en waarop ieder vanuit eigen expertise kan antwoorden, betreft: ‘Hoe drie H’s samenhouden in de geschetste context(en)?’, ‘Wanneer wordt zorg zinvolle, humane, humaniserende zorg?’ Met andere woorden: ‘Hoe zin bewaren in zinvolle zorg?’ De mogelijk als artificieel aangevoelde driedeling dient in de praktijk geïntegreerd. 

We willen de zorgprofessional – wie hij of zij ook is – rond dit thema en zijn inherente ethische spanningsvelden niet alleen theoretische beschouwingen voorschotelen, maar ook handvatten aanreiken voor de dagelijkse praktijk en ook praktische invalshoeken waarmee de zorgprofessional aan de slag kan.

Verder staat het symposium open voor deelname door beleidsmedewerkers en directieleden die de aandacht voor de drie H’s willen integreren in de ontwikkeling van het zorgbeleid en de strategie van de zorgvoorziening. Uiteraard zijn ook docenten van de opleidingen tot diverse zorgberoepen welkom, alsook wie vanuit een brede maatschappelijke interesse het thema genegen is.

Presentaties

• ‘Mijn systeem van hoofd, hart en handen’ door prof. em. dr. Jos van den Broek
• ‘Waar zijn die handjes … Over handen in de zorg’ door dr. Stefaan Baeten
• Spirituele zorg: hart tegen hard?’ door dr. Mieke Vermandere
• ‘Zinzorg, herstelgerichte zorg en positieve psychologie: een goed gedoseerde shake’ door dr. Katrien Cornette
• ‘Niet vinken maar vonken. Samen werken aan kwaliteit van zorg’ door Jurn Verschraegen 
• ‘Zorg met hoofd, handen en hart. Bouwen aan medelevende zorg’ door dr. Jochen Bergs
• ‘Competenties voor deugddoende zorg’ door prof. em. dr. Mieke Grypdonck