Geestelijke gezondheid kinderen en jongeren

De Standaard vraagt vandaag aandacht voor de psychische problemen van kinderen en jongeren. De Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) worden daarbij terecht vermeld als belangrijke spelers in het ambulante zorgveld.

Jaarlijks begeleiden ze bijna  15 000 kinderen (en hun gezinnen) die geconfronteerd worden met ernstige psychische stoornissen en psychiatrische problemen.  Met een personeelsgroep van minder dan 200 voltijdse banen is dat een hele krachttoer en haast onmogelijk. Vlamingen moeten te lang wachten op gespecialiseerde zorg.

Ook in onze buurlanden zien we gelijkaardige problemen. In Nederland worden de richtnormen voor wachttijden (de zogeheten Treeknormen) in bijna de helft van de GGZ-aanvragen van kinderen  overschreden. Dat mag voor ons evenwel geen reden zijn om genoegen te nemen met de huidige stand van zaken.

Wat kunnen we doen?

Het zal nodig zijn dat élke hulpverlener en iedereen die professioneel met kinderen omgaat ook hun geestelijke gezondheid mee opvolgt. Alle opvoedende figuren hebben een belangrijke opdracht. Zelfs in de thuissituatie, de kinderdagopvang, het jeugdhuis of op school kunnen kinderen en jongeren bijstand gebruiken wanneer leuke of minder leuke situaties zich voordoen. De huisarts, het Centrum voor Leerlingenbegeleiding, Kind en gezin of het jongeren adviescentrum zijn vervolgens vaak de eerste plaatsen waar ontsporende situaties en stoornissen opgemerkt kunnen worden. Een goede detectie en de nodige begeleiding kunnen hier vaak al helpen. Toch is soms de hulp van de gespecialiseerde gezondheidszorg nodig of dringt een overgang naar een diepgaandere analyse en eventuele behandeling zich op.

De uitdaging is een goede manier te vinden om, dankzij het inschakelen van alle maatschappelijke geledingen, vroegtijdiger in te grijpen. De ontwikkeling van eerstelijns geestelijke gezondheidszorg kan ook hier soelaas bieden. Zo vermijden we dat  situaties uitzichtloos moeten worden vooraleer de gespecialiseerde zorg kan ingeroepen worden.

Maar…

Zelfs wanneer de vraag naar behandeling wordt uitgezuiverd en de CGG voorbehouden worden voor de psychiatrische stoornissen, dan nog is er nog onvoldoende professionele ambulante hulp aanwezig om alle vragen te beantwoorden.

Capaciteitsuitbreiding van de specifieke zorg is prioritair noodzakelijk. De budgettaire middelen binnen het domein gezondheid zijn evenwel ontoereikend. Het  zal dus een duidelijke politieke keuze moeten zijn op het niveau van de hoogste Vlaamse bevoegdheden om in te zetten op deze kwetsbare doelgroepen.