27/05/2021
Kwaliteit

“Met FlaQuM kunnen de ziekenhuizen aan de slag om hun toekomstig kwaliteitsbeleid vorm te geven”

RESULTATEN LEERSTOEL FUTURE OF HOSPITAL QUALITY 

"Met FlaQuM kunnen de ziekenhuizen aan de slag om hun toekomstige kwaliteit vorm te geven"

Mei 2021

Twee jaar geleden richtte Zorgnet-Icuro de leerstoel Future of Hospital Quality op. Doel was een wetenschappelijke evaluatie te maken van de geleverde kwaliteitsinspanningen door de ziekenhuizen en te kijken hoe een duurzaam kwaliteitsbeleid er in de toekomst kan uitzien. Als eerste resultaat van de leerstoel werd op 4 mei 2021 FlaQuM, het Flanders Quality Model, aan de sector voorgesteld. Dat model biedt zorgorganisaties een gestructureerd raamwerk waarmee ze hun toekomstig kwaliteitsbeleid verder kunnen vormgeven. 

Het afgelopen decennium investeerden de Vlaamse ziekenhuizen sterk in het werken aan kwaliteit en patiëntveiligheid: via het behalen van internationale accrediteringen, de ontwikkeling van en communicatie over kwaliteitsindicatoren, het meewerken aan inspectiebezoeken en het opzetten van interne verbeterprojecten. Enkele jaren geleden werd echter ook duidelijk dat er nood was aan het evalueren en herdenken van het kwaliteitsbeleid. Een aantal ziekenhuizen zette zijn accreditering bijvoorbeeld stop. Om hieraan tegemoet te komen, financiert Zorgnet-Icuro sinds april 2019 de leerstoel Future of Hospital Quality aan het Leuvens Instituut voor Gezondheidsbeleid (LIGB), onder leiding van de professoren Dirk De Ridder en Kris Vanhaecht. FlaQuM, het Flanders Quality Model, wil de goede dingen uit de Vlaamse en internationale ervaringen bij elkaar brengen. Het omvat een visie-, co-creatie en beleidsmodel, met een leidraad voor zorgorganisaties. 

Dirk De Ridder en Kris Vanhaecht: "FlaQuM biedt de ziekenhuizen openheid en vrijheid, maar tegelijk structuur en een vergelijkingsbasis"

Visiemodel

Het FlaQuM visiemodel start vanuit de 6 originele dimensies voor kwaliteit zoals in 2001 geformuleerd door het Institute of Medicine (IOM): veilig, effectief, efficiënt,
tijdig, gelijk en persoonsgericht. De dimensies werden aangepast zodat het nieuwe model inspeelt op het veranderend wereldbeeld van de gezondheidszorg. Het FlaQuM co-creatiemodel biedt zorgorganisaties een concrete leidraad. De huidige versie van het model bestaat uit 6 drivers, 19 bouwstenen en 104 actievelden om samen te werken aan een duurzaam kwaliteitsbeleid. Het ondersteunt de organisaties in het vertalen, integreren en opvolgen van de kwaliteit binnen de dagelijkse, operationele werking van het ziekenhuis.”

Cocreatie

Het FlaQuM co-creatiemodel biedt een houvast om op basis van de eigen invulling van de kwaliteitsvisie stap voor stap en samen met alle betrokken stakeholders het eigen kwaliteitsmanagement verder uit te werken. Hierbij kunnen organisaties zelf aangeven hoever ze hiermee staan en kunnen ze een eigen projectplan met doelstellingen en timing uitwerken. Het model grijpt uitdrukkelijk terug naar de basiswaarden: waardigheid, respect, partnerschap, holisme, empathie en vriendelijkheid. Kwaliteit werd te lang te strikt bekeken als een technische aangelegenheid. De Covid-crisis heeft geholpen om de vraag ‘waarom staan we in de zorg?’ terug centraal te stellen”. 

Beleidsmodel

Werken aan kwaliteit is geen vrijblijvende activiteit. Vanuit de maatschappelijke rol die de gezondheidszorg speelt en de publieke middelen die erin worden geïnvesteerd, is er een verantwoordingsplicht: zowel binnen de eigen organisatie, voor het eigen bestuur als naar de overheid en maatschappij. Om na te gaan wat de rol van kwaliteitscontrole, kwaliteitsverbetering, inspectie, omgaan met incidenten en transparantie is, werd door het LIGB-team een uitgebreid Discrete Choice Experiment (DCE) uitgevoerd. Aan dat online-onderzoek namen 450 stakeholders uit de Vlaamse gezondheidszorg deel. Uit het experiment blijkt dat deelnemers een voorkeur uitspreken voor kwaliteitscontrole door een onafhankelijke Vlaamse of nationale instantie, waarbij verbetertrajecten uitgevoerd worden op basis van interne kwaliteitsmetingen alsook externe audit resultaten. De controle van het ziekenhuis wordt het meest wenselijk geacht op het niveau van het ziekenhuis i.p.v. op dienstniveau en men geeft voorkeur aan een controle die niet aangekondigd is. Over deze kwaliteitscontrole wensen de stakeholders dat men de resultaten publiceert op een publieke website. Om de impact van dit beleid verder in kaart te brengen alsook op langere termijn te kunnen opvolgen en nieuwe initiatieven te kunnen evalueren, onderzoekt het LIGB-team momenteel de financiële consequenties van het huidige kwaliteitsbeleid.

Toekomst

Het nieuwe model FlaQuM wil de ziekenhuizen houvast bieden. Het is een voorgestructureerd raamwerk gebaseerd op internationale en lokale evidentie. Zo kunnen artsen, directies, ziekenhuizen, netwerken, patiëntenvertegenwoordigers… met elkaar praten. Het biedt ziekenhuizen openheid en vrijheid, maar tegelijk structuur en een vergelijkingsbasis. Zorgnet-Icuro gaat in de komende weken in gesprek met de overheden over hoe FlaQuM geïntegreerd kan worden in het huidige inspectie- en kwaliteitsbeleid van de overheden en de ziekenhuizen. Verder zal, in samenwerking met alle academische centra, ingezet worden op het organiseren van opleiding over FlaQuM. Die opleiding moet medewerkers uit Vlaamse ziekenhuizen de nodige kennis geven over de achtergrond, de opbouw en het gebruik van de verschillende onderdelen. Via een aantal pilootprojecten onder wetenschappelijke begeleiding en supervisie zal FlaQuM verder verdiept worden. Hiermee wil Zorgnet-Icuro belangrijke stappen zetten in de ontwikkeling van een dynamisch kwaliteitsbeleid samen met de ziekenhuizen.

 

-

Vanaf eind mei zullen er over de verschillende dimensies van FlaQuM video’s beschikbaar zijn op het Youtube-kanaal van Zorgnet-Icuro. In de loop van juni verschijnt ook een brochure over de resultaten van de leerstoel en het nieuwe kwaliteitsmodel. De brochure zal te vinden zijn op zorgneticuro.be, rubriek publicaties.

 

TEKST: LIEVE DHAENE • BEELD: SOPHIE NUYTTEN

Reactie toevoegen

De inhoud van dit veld is privé en zal niet openbaar worden gemaakt.