Nieuwe technologieën in de gezondheidszorg: kapers op de kust?

Nieuwe technologieën in de gezondheidszorg: kapers op de kust?

27 december 2019

Artificiële intelligentie, internet of things, robotica: het zijn maar enkele voorbeelden van technologieën die stilaan hun intrede doen in de gezondheidszorg. De impact van die technologieën is voorlopig nog beperkt. Buiten een aantal believers denken de meesten onder ons dat het allemaal wel zo’n vaart niet zal lopen. Dat dachten ze ook in de hotelsector tot Airbnb opdook. Dat dachten de taxichauffeurs ook tot Uber zich een plaats opeiste. Dat dachten ze ook in de retailsector tot de gevestigde waarden een groot gedeelte van de markt zagen verloren gaan aan nieuwe spelers die zelfs geen winkels hebben.

Nieuwe technologische mogelijkheden kunnen de regels van het spel snel en ingrijpend veranderen. We spreken dan van disruptie, een systemische omwenteling, ontwrichting. Staat ons dat ook in de gezondheidszorg te wachten? Een sector met complexe regelgeving en sterke tradities? Natuurlijk wel. De eerste signalen tekenen zich af. Het is aan ons om ze ook te willen zien.

Wie zijn die nieuwe spelers? En op welke manier doen ze hun intrede in de gezondheidszorg? Het is nu niet precies te voorspellen welke nieuwkomers vaste voet aan de grond zullen krijgen. Zeker is wel dat een aantal technologiereuzen alvast hun begerig oog op de gezondheidszorg hebben laten vallen. Zo kocht Google onlangs voor meer dan 2 miljard dollar Fitbit en experimenteert het met AI voor diagnostiek. Amazon kocht PillPack, een online apotheek en organiseert zelf een zorgverzekering. Apple heeft de Apple watch, de iPhone en andere mobiele platformen. Ook Alibaba, de e-commerce gigant uit het Oosten verdeelt geneesmiddelen en verstrekt zelfs (eerstelijns)gezondheidsdiensten. Het is maar een greep uit de wereldwijde voorbeelden.

Onze nieuwe collega's in de gezondheidszorg hebben dan ook wel wat troeven achter de hand. Zo hebben ze veel meer contact met het individu/de patiënt dan de doorsnee zorgverstrekker. Onze mobiele telefoon is het doorgeefluik voor enorme hoeveelheden persoonlijke data. De nieuwe grote spelers beschikken over grote budgetten en opereren vaak in een context waarin de regels nog moeten worden vastgelegd. Het zijn specialisten in het verwerken van grote hoeveelheden data die wij hen dagdagelijks aanleveren.

Dat zet hen in pole position om een cruciale rol te spelen in twee belangrijke schakels van onze gezondheidszorg: preventie en diagnose. Geen man overboord, zou u misschien denken, ware het niet dat hun impact veel verder zal reiken. Want wat zal onze nieuwe collega's weerhouden om de patiënt advies te geven over behandelingen en zorgverstrekkers? En wie zegt dat de aangewezen zorgverstrekker zich noodzakelijk in onze contreien zal bevinden? Hoe beter zij erin zullen slagen de data en kennis in te zetten voor preventie en diagnose, hoe groter hun impact zal zijn in de verdere (curatieve) schakels van de gezondheidszorg. Hun impact wordt cross-systemisch.

Maar onze gezondheidszorg is op vandaag toch goed, hoor ik u denken. Waarom zou de patiënt beroep doen op die nieuwe spelers? Alsof Alexa beter zou zijn dan onze eigen huisarts. Het is net die houding die de ruimte geeft aan nieuwkomers die vandaag misschien nog suboptimale oplossingen aanbieden. Het werken aan de kwaliteit van onze gezondheidszorg biedt geen antwoord op de beperkte kost en de extreme toegankelijkheid van nieuwe technologieën. En naarmate die technologieën beter en beter worden, zullen hun reikwijdte en impact vergroten. Het is een gekend mechanisme van disruptie. Kijk daarvoor even naar de vele video's van Clayton Christensen op YouTube.

Hoe kunnen we omgaan met die nieuwe spelers en hun intrede in de gezondheidszorg? Het antwoord is samenwerking en vertrouwen. Wat die nieuwe grote spelers ontbreekt is een lokaal netwerk. Zij kunnen niet rekenen op vertrouwen van de patiënt in wie deel uitmaakt van dat lokale netwerk. Samenwerking in verschillende dimensies is onze unique selling proposition (USP). Daarop moeten we blijven werken. We moeten veel meer inzetten op lokale gegevensdeling en een betere communicatie rond en met de patiënt. Het vertrouwen dat de patiënt in ons stelt, is onze toekomst in deze steeds sneller veranderende wereld.

Dit stuk werd geschreven door Peter Raeymaekers, stafmedewerker Technologie en innovatie bij Zorgnet-Icuro. Deze opinie verscheen ook mediquality.net.