Spaarpot financiën
26/01/2022
Financiering Bestuur Algemene Ziekenhuizen Revalidatieziekenhuizen Woonzorg Geestelijke gezondheidszorg Eerste lijn

Hoge inflatie is begrotingsmeevaller voor Vlaamse regering, maar blijven sociale ondernemingen in de kou staan?

Vanochtend werd het SERV-evaluatierapport over de initiële begroting 2022 bekendgemaakt. De werkgeverskoepels van de social-profitsectoren willen de aandacht vestigen op de negatieve impact van hoge inflatie enerzijds en de jarenlange besparingen op de indexeringen van de werkingsmiddelen van de zorg- en welzijnsorganisaties en socioculturele ondernemingen anderzijds.

In het SERV-rapport wordt de huidige inflatieopstoot een positieve meevaller voor de Vlaamse begroting genoemd. Dit betekent dat hierdoor bij ongewijzigd beleid het begrotingstekort op de Vlaamse begroting tegen einde legislatuur bijna automatisch zal wegsmelten:

“Immers de Vlaamse ontvangsten evolueren bijna volledig in verhouding met de inflatie (index van de consumptieprijzen CPI). De bepalingen in de Bijzondere Financieringswet (BFW) voorzien immers dat de van het federale niveau overgedragen middelen steeds integraal aan de inflatie aangepast worden. Ook de ontvangsten uit de bruto-opcentiemen en de meeste gewestbelastingen evolueren in hoge mate mee met de inflatie.
Dat geldt niet langs de uitgavenzijde. Vooreerst volgen vele indexeringsmechanismen langs uitgavenzijde de (afgevlakte) gezondheidsindex (GZI). De gezondheidsindex neemt de energieprijzen en enkele specifieke producten (zoals tabaksproducten) slechts gedeeltelijk en steeds vertraagd op.
Daarnaast zijn heel wat Vlaamse uitgaven niet gekoppeld aan een index.”

Op het eerste zicht lijkt de sterk gestegen inflatie een onvoorziene meevaller voor de Vlaamse regering, maar de impact langs de uitgavenzijde mag niet uit het oog verloren worden, waarschuwt Verso.

“Door de sterk gestegen energieprijzen en de stijgende inflatie komen de werkingsmiddelen van duizenden sociale ondernemingen onder druk te staan”, zegt Verso-directeur Ingrid Lieten, “Durft de Vlaamse regering voor de negende keer op rij de werkingsmiddelen van sociale ondernemingen niet te indexeren?”

Botte besparing op kap van sociale ondernemingen

Sinds 2012 bleven de werkingsmiddelen in de zorg- en welzijnssectoren en de socioculturele sector ongewijzigd bij elke indexering van de lonen. Dit voorjaar zou het voor de 9de keer voorvallen dat een indexatie met 2% van de werkingsmiddelen niet wordt toegekend. Dit komt dus neer op een platte besparingsoefening in de sociale sectoren, die wel hun kosten zien stijgen, maar hun werkingsmiddelen keer op keer gelijk zien blijven. Denk aan energie, infrastructuur, ICT, telefonie.
Concreet kan je stellen dat 100 euro aan werkingsmiddelen in 2010, bij normale indexering en zonder extra besparingen intussen bijna 120 euro zou zijn, maar door de ingrepen van de overheid vandaag slechts neerkomt op circa 90 euro. Deze situatie wordt onhoudbaar voor talloze sociale ondernemingen, die omwille van de toegankelijkheid van hun dienstverlening, hun stijgende kosten niet mogen en kunnen doorrekenen aan de ‘klant’.  

Op een moment dat overheden overal in Europa investeren in hun burgers en het economisch weefsel om de klap van de ondertussen bijna twee jaar durende coronacrisis te boven te komen, zou het bijzonder cynisch zijn als de Vlaamse regering deze financiële meevaller ten gevolge van de financieringswet niet zou gebruiken om de sociale ondernemingen te helpen die haar maatschappelijk weefsel overeind houden.

Dit is een gemeenschappelijk persbericht van Zorgnet-Icuro, Zorggezind, Vlaams Welzijnsverbond, SOM, Groep Maatwerk, Sociare en Verso