37 voornaamste ziekten leidden in 2018 tot een verlies van 2,3 miljoen gezonde levensjaren
2,3 miljoen gezonde levensjaren gaan verloren doordat mensen moesten leven met een ziekte of een beperking of doordat mensen vroegtijdig overleden ten gevolge van ziekte. Dat blijkt uit Sciensano’s eerste nationale ziektelaststudie.
Samenvatting van de voornaamste resultaten
Resultaten van de eerste Belgische nationale ziektelaststudie
Om te kunnen inschatten welke ziekten en letsels de grootste impact hebben op de volksgezondheid, heb je een universele maatstaf nodig. Sciensano hanteert hiervoor de ziektelast, dat is het aantal gezonde levensjaren dat iemand verliest ten gevolge van een ziekte, beperking of vroegtijdig overlijden.
Sciensano-onderzoeker Brecht Devleesschauwer: “De ziektelast meet de gezondheidskloof door een leven in perfecte gezondheid te vergelijken met de realiteit. Daardoor kunnen we de impact van bepaalde ziektes op de gezondheid in kaart brengen en vergelijkingen maken. De resultaten van de ziektelaststudie zijn heel gedetailleerd en laten evaluaties toe volgens ziekte, leeftijd, geslacht, gewest en jaar.”
De resultaten slaan op het referentiejaar 2018, omdat dit het meest recente jaar is waarvoor volledige informatie beschikbaar is over doodsoorzaken en ziekten.
2,3 miljoen gezonde levensjaren gingen verloren in 2018
De 37 voornaamste ziekten in België leidden in 2018 tot een verlies van 2,3 miljoen gezonde levensjaren. 47,3% van deze gezonde levensjaren gingen verloren doordat mensen moesten leven met een ziekte of beperking en dus een verminderde levenskwaliteit hadden. 52,7% was het gevolg van vroegtijdig overlijden ten gevolge van ziekte.
De 5 aandoeningen die in 2018 het meest bijdroegen aan de 2,3 miljoen verloren gezonde levensjaren waren:
- depressie (7,6%)
- coronair hartlijden (6,8%)
- longkanker (6,6%)
- lage rugpijn (6,2%)
- en overmatig alcoholgebruik (6,0%)
De aandoeningen met de grootste impact op verloren levensjaren door vroegtijdig overlijden waren:
- longkanker (12,2%)
- coronaire hartziekten (12,1%)
- alzheimer (8,0%) en cerebrovasculaire aandoeningen (8,0%)
De aandoeningen die vooral een impact hebben door een verlies aan levenskwaliteit waren:
- depressie (16,1%)
- lage rugpijn (13,2%)
- en overmatig alcohol gebruik (11,1%)
De meeste gezonde levensjaren gaan verloren in de oudste leeftijdsgroepen. De groep van 65-plussers ervaren 47,8% van de totale ziektelast. De groep van cardiovasculaire aandoeningen wegen het zwaarst op de ziektelast in deze leeftijdsgroep.
Mannen verloren meer gezonde levensjaren dan vrouwen
Mannen verloren in 2018 meer gezonde levensjaren dan vrouwen, respectievelijk gemiddeld 23.000 jaren per 100.000 mannen versus 18.000 jaren per 100.000 vrouwen. De verloren gezonde levensjaren bij mannen waren ook meer het gevolg van vroegtijdig overlijden (56,3%) dan van het leven met een bepaalde ziekte of beperking (43,7%). Voor vrouwen lag die verhouding anders; zij verloren in 2018 meer gezonde levensjaren ten gevolge van het leven met een ziekte of beperking (52,4%) dan door vroegtijdig overlijden (47,6%).
Bij de mannelijke Belgische inwoners leidde ischemische hartziekte in 2018 tot de meeste verloren gezonde levensjaren; bij de vrouwen was dat depressie.
Conclusies vanuit geestelijke gezondheidsstandpunt
Yves Wuyts, stafmedewerker GGZ verduidelijkt de significante invloed van geestelijke gezondheidsproblemen op het aantal gezonde jaren: "Maar liefst 42% van alle jaren leven met een ziekte is toe te schrijven aan geestelijke gezondheidsproblemen, bekeken over alle leeftijdsgroepen samen. Voor de leeftijdsgroep 15 tot 44 jaar loopt het aandeel GGZ-problemen zelfs op tot 65%. We kunnen dus besluiten dat een groot deel van de mensen die moeten leven met een ziekte, GGZ gerelateerd zijn, voornamelijk in de jonge beroepsactieve leeftijd. Wat een maatschappelijke winst zou het kunnen betekenen als we de ziektelast voor deze groep zouden kunnen verminderen?"