Dementie wordt de belangrijkste doodsoorzaak in België
Tussen 2004 en 2019 klom dementie (onder andere veroorzaakt door de ziekte van Alzheimer) geleidelijk aan op tot de belangrijkste doodsoorzaak in België. Dat blijkt uit nieuwe analyses van gezondheidsinstituut Sciensano. De opmars van dementie komt vooral omdat de overlijdens door hart- en vaatziekten, historisch veruit de belangrijkste doodsoorzaak in België, jaar na jaar dalen.
Sciensano analyseerde de sterftecertificaten verzameld door statistiekbureau Statbel, en deelde alle overlijdens in volgens 130 unieke doodsoorzaken. De gedetailleerde analyses laten toe om vergelijkingen te maken over tijd, leeftijd, geslacht, en provincie. In 2019, het laatste jaar waarvoor we schattingen konden maken, waren coronaire hartziekte en dementie de belangrijkste doodsoorzaken in België. Elke van beide was verantwoordelijk voor zo’n 9% van alle overlijdens. Beroerte en longkanker stonden op een gedeelde derde en vierde plaats, met elk een aandeel van ongeveer 7% van alle overlijdens. Deze rangschikking verschilt sterk van die uit 2004, waar coronaire hartziekte en beroerte nog aanleiding gaven tot respectievelijk 15% en 10% van alle overlijdens, en dementie slechts een aandeel van 5% vertegenwoordigde.
Belangrijke verschillen tussen mannen en vrouwen
De nationale cijfers verbergen echter een aantal belangrijke verschillen tussen mannen en vrouwen. Bij mannen staan coronaire hartziekte en longkanker nog stevig aan de top, met een aandeel van respectievelijk 10% en 9% van alle overlijdens. Slechts 6% van de mannen overlijdt aan dementie. Bij vrouwen is dementie daarentegen al sinds 2013 de belangrijkste doodsoorzaak. In 2019 waren bijna 12% van alle overlijdens bij vrouwen te wijten aan dementie, tegenover 8% door coronaire hartziekte en beroerte. Specifiek bij vrouwen kent ook de longkankersterfte nog steeds een stijgende trend, wat de nodige aandacht verdient.
Antwerpenaars overlijden het vaakst aan dementie: duidelijke provinciale verschillen in het sterfteprofiel
Voor het eerst werden deze analyses ook opgesplitst per provincie. Daarbij vallen een aantal interessante geografische verschillen op. Zo lopen inwoners van de provincie Antwerpen (na correctie voor grootte en leeftijdsstructuur van de bevolking) het meeste risico om te overlijden door dementie. De provincie Luxemburg kent daarentegen het laagste risico. Over alle doodsoorzaken heen is de sterftegraad echter het hoogste in de provincie Henegouwen, gevolgd door Namen en Luik. West-Vlaanderen, Vlaams-Brabant, en Limburg, kennen daarentegen de laagste sterftegraad. Sinds 2004 is de sterftegraad in alle provincies significant gedaald, maar zijn de verschillen tussen de provincies grotendeels constant gebleven.
Analyseer het zelf met de app
Deze gegevens zijn ook beschikbaar via een applicatie waarmee u zelf aan de slag kan gaan. Zo is het onder meer mogelijk om op een gestandaardiseerde manier de doodsoorzaken te bekijken per regio of provincie, en volgens geslacht, leeftijd en jaar.
BRON: Sciensano